SZKOLENIE ABC PROTESTU ROLNIKÓW pn. JAK ZORGANIZOWAĆ ZGODNIE Z PRAWEM PROTEST #protestrolników opracowane i zrealizowane przez Stowarzyszenie PRACA na ROLI #pracanaroli dla Zachodniopomorskiej Rady Wojewódzkiej NSZZ Rolników Indywidualnych ”Solidarność” #SolidarnośćRI (styczeń 2022 r.). Cel: Poznanie zasad i trybu organizowania, odbywania oraz rozwiązywania zgromadzeń zgodnie z ustawą z dnia 24 lipca 2015 r. Prawo o zgromadzeniach. #ZachodniopomorskieROL #ziemia #rolnik #żywność
Odpowiedz sobie na podstawowe pytanie: czy protest jest dla ciebie, sam w sobie, celem czy środkiem (narzędziem) niezbędnym dla osiągnięcia ważnych dla twojej pracy, gospodarstwa i rodziny celów? Jeśli to drugie, to musisz wiedzieć, że w Polsce obowiązują regulacje prawne pozwalające na wyrażenie stanowiska w sprawach publicznych, w tym sytuacji w rolnictwie. Możesz to zrobić legalnie w miejscu publicznym, a procedury z tym związane nie są skomplikowane. Zapoznaj się z ustawą z dnia 24 lipca 2015 roku Prawo o zgromadzeniach. Zajmie ci to chwilę: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-o-zgromadzeniach-18226487#content
Od czego zacząć? Od zebrania myśli. Spisania ich na kartce. Spisz to co jest twoim problemem, to co chcesz przekazać własnemu środowisku, opinii publicznej, administracji, mediom czy politykom. Warto przedstawić propozycje rozwiązań problemów. Kolejny krok, to spotkanie z rolnikami z sąsiedztwa. Każde gospodarstwo, to ważne studium przypadku. I teraz uważaj. Może być was kilku, ale w skali kraju mamy 1523 gminy wiejskie oraz 652 gminy miejsko-wiejskie (na 2477 gminy ogółem – stan na 01.21). Co możesz zrobić? Zaplanować protest. Zgłosić zgromadzenie w urzędzie gminy. Zaprosić do udziału w nim rolników z sąsiedztwa i no właśnie… co dalej? Protest nie może być celem sam w sobie. Dlatego warto np. założyć stronę na Facebooku “Rolnictwo w gminie (nazwa)”. Wyobraź sobie, że na podobny ruch decyduje się około 500 rolników w kraju. W informacjach, które dodają na swoich stronach korzystają z tzw. hasztagów. Dzięki temu odnajdziemy się w Sieci. Na Pomorzu Zachodnim korzystamy np. z #ZachodniopomorskieROL (może być np. #ŁódzkieROL, #OpolskieROL, itd.). Podstawowe hasztagi dla nas to #ziemia #rolnik #żywność, ale także #protestrolników, #SolidarnośćRI, #pracanaroli oraz tematyczne #nawozy, #woda, #susza, itd. Jeśli zamieścisz na swoim gminnym rolniczym Facebooku informację o suszy w twojej okolicy i dasz hasztag #susza i np. #ZachodniopomorskieROL, to klikając na nie trafimy na tematyczny strumień informacji. Zaczynamy być słyszani. Podsumowując. Możesz zgłosić zgromadzenie. Przyjechać np. pod urząd gminy czy powiatu i przy okazji protestu złożyć pismo z prośbą o zwołanie posiedzenia w sprawie sytuacji w rolnictwie w twojej okolicy. Realizując jeden krok – planujesz i wdrażasz kolejny. Sale sesyjne mają systemy do nagrywania posiedzeń. W ten sposób mieszkańcy będą mogli dowiedzieć się, dla przykładu, dlaczego bez rolnictwa (bez was) zagrożone jest ich bezpieczeństwo. No, ale to już oddzielny temat z planowania strategii protestu.
Jeśli nie znajdziesz informacji na stronie WWW twojego urzędu gminy, to skorzystaj z szablonu druku zgłoszenia z innej gminy. Druki są zgodne z zapisami ustawy. Wystarczy zmienić nazwę gminy. Zobacz, jak zgłaszanie wygląda w Szczecinie: http://bip.um.szczecin.pl/chapter_131003.asp oraz w Stargardzie: https://stargard.eu/dla-mieszkanca/zalatw-sprawe/zawiadomienie-o-zamiarze-zorganizowania-zgromadzenia/ W przypadku zgromadzeń, które nie powodują utrudnień w ruchu drogowym, dla przykładu w Łobzie przyjęto rozwiązanie, gdzie postępowanie uproszczone w sprawach zgromadzeń jest wykonywane przez Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Szczecinie. Wystarczy tam zadzwonić na wskazany na stronie WWW gminy numer telefonu najpóźniej na dwa dni przed planowanym zgromadzeniem: https://bip.lobez.pl/wydawanie-decyzji-w-sprawach-dotyczacych-zgromadzen-publicznych.html
Czy słyszałeś o 77 dniowym proteście rolników w Szczecinie z przełomu 2012 i 2013 roku? W oparciu o prawo o zgromadzeniach rolnicy walczący w obronie polskiej ziemi, przez 77 dni wyjeżdżali na ulice Szczecina manifestując swoje stanowisko. Przez 77 dni robili to legalnie, a Policja zabezpieczała ich protest. Ważne. Zgromadzenie powodujące utrudnienia w ruchu drogowym zgłasza się nie później niż na 6 dni przed planowaną datą zgromadzenia. Jeśli przewiduje się udział w zgromadzeniu np. traktorów należy o tym poinformować w zgłoszeniu. Skąd, w jakim czasie i na jakich odcinak dróg mogą występować utrudnienia w ruchu drogowym w związku z przejazdem traktorów na wskazane w zgłoszeniu miejsce zgromadzenia. Warto poinformować rolników, że przejazd na miejsce zgromadzenia winien odbywać się zgodnie z prawem o ruchu drogowym. I co jeszcze ważne. To urząd gminy informuje niezwłocznie Policę o planowanym zgromadzeniu. Jeśli do tej pory nie zapoznałeś się z ustawą Prawo o zgromadzeniach, to tutaj masz link: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-o-zgromadzeniach-18226487#content Kilkanaście stron, napisanych przystępnym językiem, pisząc obrazowo – zasady gry w trakcie której Policja zabezpiecza twoje interesy, a nie zajmuje się usuwaniem protestujących z dróg publicznych.
Jeśli uznałeś/uznałaś, że chcesz przekazać opinii publicznej ważne informacje dotyczące spraw publicznych – dotyczące np. zagrożenia suwerenności i bezpieczeństwa żywnościowego kraju – to zadzwoń do swojej gminy. To w przypadku, gdy twoje zgromadzenie nie będzie powodowało utrudnień w ruchu drogowym. Ze strony WWW lub w sekretariacie dowiesz się z kim masz rozmawiać. Organ gminy należy zawiadomić nie później niż na 2 dni przed planowaną datą zgromadzenia.
IDENTYFIKATOR – otrzymasz go z chwilą zarejestrowania zgromadzenia. Odbierzesz go w urzędzie gminy. Wcześniej z wnioskiem przekażesz zdjęcie. Identyfikator musisz nosić przez cały czas trwania zgromadzenia.
COVID-19. Na stronie https://www.gov.pl/web/koronawirus/aktualne-zasady-i-ograniczenia znajdziesz aktualne informacje o zasadach i ograniczeniach związanych z pandemią. Dobrze, na początku zgromadzenia, po jasnym zakomunikowaniu jego otwarcia, przedstawieniu się oraz wskazaniu celu protestu, poinformować uczestników o zasadach i ograniczeniach związanych z koronawirusem.
Zapewniamy, że nie skończy się na jednym zgromadzeniu. Dlatego szanuj własne gardło i zainwestuj w MEGAFON. To nie jest duży wydatek. W Sieci znajdziesz szereg ofert. WAŻNE! Warto poprosić kogoś ze znajomych, aby asystował ci w trakcie zgromadzenia. Pomagał w odbieraniu telefonów, kontaktach ze zgromadzonymi. Będziesz mógł się skoncentrować na swoim scenariuszu spotkania. Na kartce spisz sobie w punktach, co po kolei zaplanowałeś. NAJWAŻNIEJSZE – na początku informujesz: OTWIERAM ZGROMADZENIE! Na końcu spotkania lub w przypadku jego przerwania: ZAMYKAM ZGROMASZENIE! To ważne z punktu widzenia prawa, w tym twojej odpowiedzialności.
WAŻNE! Może się zdarzyć, że dla przykładu na zgromadzenie chce wjechać ktoś traktorem z gnojowicą lub obornikiem lub pojawiają się osoby ze środkami z materiałami niebezpiecznymi. Pamiętaj, że zgodnie z prawem w zgromadzeniach nie mogą uczestniczyć osoby posiadające przy sobie broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia. W takim przypadku podejmij interwencję. Inaczej zrobi to Policja zgodnie z zasadami określonymi w ustawie. Twoje zgromadzenie może zostać rozwiązane. Wcześniej jednak otrzymasz ostrzeżenia. Masz jako przewodniczący prawo do zażądania opuszczenia zgromadzenia przez osobę/osoby, które utrudniają realizację postawionych przez ciebie celów. Możesz także zażądać usunięcia np. banerów z treściami, które są niezgodne z celami twojego zgromadzenia. Ktoś może chcieć wykorzystywać twoje zgromadzenie to realizacji swoich celów, promocji swojej organizacji (logotypy) itd. Możesz nie wyrazić na to zgody. Dlatego warto przedstawić zasady zgromadzenia zaraz po jego otwarciu. W kilku punktach. W tym informując kto jest organizatorem i jakie są jego cele.
PAMIĘTAJ! Organizator zgromadzenia oraz przewodniczący zgromadzenia są obowiązani do zapewnienia przebiegu zgromadzenia zgodnie z przepisami prawa oraz do przeprowadzenia zgromadzenia w taki sposób, aby zapobiec powstaniu szkód z winy uczestników zgromadzenia. Jeśli postępujesz zgodnie z powyższymi zasadami Policja wspiera twoje zgromadzenie. Jeśli, w nawiązaniu do slajdu 9, pomimo twoich żądań i działań Policji, nie udało ci się zapanować nad sytuacją, to z uwagi na konsekwencje prawne należy poinformować zebranych: ROZWIĄZUJE ZGROMADZENIE! W innym przypadku decyzję podejmą urzędnicy i Policja, a ty możesz ponosić współodpowiedzialność karną i finansową za wyrządzone straty. Po co ci to? W końcu zgromadzenie jest narzędziem do osiągnięcia ważnych dla twojej rodziny celów. WAŻNE! Nie zniechęcaj się. Legalne zgromadzenie, czy legalny przejazd traktorów w ramach zgromadzenia, to dużo lepsze działanie niż widowiskowe “łapanie” lajków pod filmikami w starciu z Policją. Ci ludzie mogą – zgodnie z Prawem o zgromadzeniach – służyć waszej sprawie i bezpiecznie wrócić po służbie do swoich rodzin. Mało tego – mogą jako obywatele popierać wasze działanie. Patrz: wcześniejszy przykład 77 dniowego protestu rolników w Szczecinie, gdzie przez 77 dni traktory legalnie wyjeżdżały na ulice miasta. Walka w obronie ziemi zakończona sukcesem. Trwała, w tym przypadku, trzy lata (2012-2015) i miała wpływ na zmiany na polskiej scenie politycznej. Dlatego bardzo ważna jest rolnicza solidarność. Ludzie rządzący krajem, bez względu na opcję polityczną, z uwagi na szereg zmian wynikających między innymi z globalizacji, funkcjonowania społeczności miejskich, nie rozumieją spraw ważnych dla rolnictwa i obszarów wiejskich. Muszą być przez cały czas edukowani.
Na koniec zgromadzenia musisz jasno zakomunikować zebranym: ZAMYKAM ZGROMADZENIE! Jeśli dotarłeś/dotarłaś do tego miejsca, to musisz wiedzieć, że przygotowanie kolejnych zgromadzeń będzie już dużo łatwiejsze. Poprzesz ich organizację własnym doświadczeniem. Powodzenia!
Opracowanie: Stowarzyszenie PRACA na ROLI (styczeń 2022 r.).
